Op de heenweg in april was
een van onze eerste Rijntrajecten door het Ruhrgebied. Dat kenden we
natuurlijk, we waren er vaak genoeg doorheen gereden en wat we ervan vonden stond ook al
lang vast. Zware industrie is niet bedoeld om mooi of indrukwekkend te zijn,
dus dat namen we even voor lief als minder plezierige aanloop in de richting
van onze grote verwachtingen: Lorelei, kastelen, abdijen, Wenen, Budapest, Donau, Sulina
- in dat rijtje hoorden Duisburg en Krefeld niet thuis.
Nu op de terugreis kijken we er anders naar, en we
zijn er blij mee. We zijn langs nogal wat haveninstallaties en
industriegebieden gevaren. Die varieerden van gewoon matig onderhouden tot totale kommernis, met werkloze en roestende havenkranen bij verlaten industriegebouwen. De enige plekken met zichtbare beweging waren de zand- en grindoverslagplaatsen waar iets werd gedaan met opgebaggerd materiaal uit de rivier. Dat is economisch gesproken nogal laagwaardige activiteit.
Wat is het Ruhrgebied dan een indrukwekkende demonstratie van bedrijvigheid en organisatie. Alles werkt, installaties en gebouwen zien er goed onderhouden uit, en het is een komen en gaan van allerlei soorten vervoer. Bulk- en containerschepen, vrachtwagens en eindeloze goederentreinen.
Als je een aantal weken op een schip de wereld aan je hebt zien voorbijtrekken, ontwikkel je makkelijk een soort toeschouwersperspectief, onthecht en op afstand. Dat heeft zijn nadelen, maar het is nu eenmaal zo. Met die blik slaat opnieuw de verwondering toe over het vreemde wezen dat de mens is.
(Ik moet ineens denken aan een oude Suske en Wiske. Jerom: "Jij als buitenstaander, Lambiek, wat vind jij van de mensheid?")
Aristoteles noemt drie aspecten die de mens uniek maken - de taal, het vuur, en het politieke vernuft. Bij politiek heb ik heel lang gedacht aan partijcongressen en regeerakkoorden, en vond dat nou niet de top van het menselijk genie. Maar het is hier in het Ruhrgebied waar je het politieke vernuft bezig ziet. Het is het vermogen, eenlingen te laten samenwerken in complexe processen. Een Airbus is het product van het politieke vernuft. En dat er een schip de haven van Duisburg binnenloopt, dat daar een loskraan klaarstaat en een transportband of vrachtwagen die weet waar hij heen moet, ook dat is vernuft.
Soms roept een industrielandschap meer reflectie op dan een bezoek aan een museum.
Wat is het Ruhrgebied dan een indrukwekkende demonstratie van bedrijvigheid en organisatie. Alles werkt, installaties en gebouwen zien er goed onderhouden uit, en het is een komen en gaan van allerlei soorten vervoer. Bulk- en containerschepen, vrachtwagens en eindeloze goederentreinen.
Als je een aantal weken op een schip de wereld aan je hebt zien voorbijtrekken, ontwikkel je makkelijk een soort toeschouwersperspectief, onthecht en op afstand. Dat heeft zijn nadelen, maar het is nu eenmaal zo. Met die blik slaat opnieuw de verwondering toe over het vreemde wezen dat de mens is.
(Ik moet ineens denken aan een oude Suske en Wiske. Jerom: "Jij als buitenstaander, Lambiek, wat vind jij van de mensheid?")
Aristoteles noemt drie aspecten die de mens uniek maken - de taal, het vuur, en het politieke vernuft. Bij politiek heb ik heel lang gedacht aan partijcongressen en regeerakkoorden, en vond dat nou niet de top van het menselijk genie. Maar het is hier in het Ruhrgebied waar je het politieke vernuft bezig ziet. Het is het vermogen, eenlingen te laten samenwerken in complexe processen. Een Airbus is het product van het politieke vernuft. En dat er een schip de haven van Duisburg binnenloopt, dat daar een loskraan klaarstaat en een transportband of vrachtwagen die weet waar hij heen moet, ook dat is vernuft.
Soms roept een industrielandschap meer reflectie op dan een bezoek aan een museum.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten